Wybitni polscy uczeni z różnych dyscyplin podejmują krytyczną dyskusję na temat słabości polskich uniwersytetów. Wspólnym mianownikiem zawartych w tomie artykułów jest diagnoza i kierunek terapii. Źródło kryzysu to zdaniem większości autorów opanowanie uniwersytetu przez całkowicie sprzeczną z istotą tej instytucji kulturę korporacyjną, opartą na rachunku natychmiastowej efektywności praktycznej i zysku finansowego, biurokratyzacji i centralizacji zarządzania, nieustannym audycie. Inaczej mówiąc - przekształcenie uniwersytetu w swoiste przedsiębiorstwo.

Ratunkiem jest zdefiniowanie na nowo i przywrócenie w społeczeństwie nowoczesnym tych wartości i reguł kultury akademickiej, które przyświecały uniwersytetom od ich powstania w średniowieczu, czyli właśnie reaktywacja idei uniwersytetu.

Najważniejsze to wskrzesić w środowisku uniwersyteckim charakter rzeczywistej wspólnoty zakorzenionej we wspólnie podzielanych i kultywowanych wartościach: dążeniu do prawdy, odpowiedzialności za słowo, rygorystycznych standardach osiągnięć, misji edukacyjnej.

Tylko taki uniwersytet będzie mógł odzyskać utracone zaufanie społeczne i znów stać się ośrodkiem promowania w całym społeczeństwie wzorów godnego postępowania i racjonalnego myślenia.