Niniejsza rozprawa jest propozycją spojrzenia na nowelistykę Federigo Tozzi według klucza, jakim jest zespół elementów określających współistnienie bohaterów w społeczeństwie, którego mimetyczny obraz stanowią nowele.
Świat stworzony przez pisarza w nowelach przekazuje pewne prawdy o społeczeństwie, będącym określoną strukturą ludzką, ale także o człowieku, posiadającym własne, osobiste cele, pragnienia, dążenia, które społeczeństwo często tłumi.
Taka sytuacja staje się powodem smutku, przerażenia, rezygnacji, a momentami popycha do dramatycznych rozwiązań, które pisarz subtelnie uwidacznia.