Mickiewicz stworzył epos, którego głównym i najważniejszym bohaterem jest szlachta polska, a który poprzez swoją niezwykłą i niepowtarzalną atmosferę do dziś stanowi swoiste "centrum i źródło polskości". Słowo w poemacie ma moc wskrzeszającą i kreującą zarazem: przywraca byt narodowy kraju ciemiężonego przez zaborcę i daje jego zniewolonym mieszkańcom nadzieję na rychłe odzyskanie upragnionej wolności.