Mimo upływu czasu przebieg i skutki drugiej wojny światowej pozostają w stosunkach polsko-niemieckich przedmiotem zróżnicowanych opinii prawnych i politycznych. Zainteresowanie tymi kwestiami jest zrozumiałe,
a doświadczenia historyczne pokoleń nie są dziedziczne. Społeczeństwa winny mieć świadomość przeszłości, z której wyrastają i która nie pozostaje bez wpływu na ich przyszłe losy.
Różne postrzeganie historii przez poszczególne narody nie jest niczym nadzwyczajnym. Jeśli w kwestiach historycznych, a także prawnych nie zawsze uda się osiągnąć porozumienie, to ważne jest, aby w drodze dialogu lepiej rozumieć stanowisko drugiej strony. W przeciwnym razie grozi nam instrumentalizacja spornych problemów dla bieżących celów politycznych, zwłaszcza w kontekście polityki historycznej (polityki pamięci), która jest niezbędna każdemu państwu i społeczeństwu.
Jednym z takich zagadnień jest ocena wysiedlenia ludności niemieckiej, do czego doszło po drugiej wojnie światowej w wyniku decyzji zwycięskich mocarstw. Czym była uzasadniona ta decyzja? Czy była bezprawna w świetle obowiązującego wówczas prawa międzynarodowego? Kwestie te odżywają dziś w debacie publicznej, zwłaszcza w kontekście ustanowionej w Niemczech Fundacji „Ucieczka, Wygnanie, Pojednanie” oraz planowanej przez nią stałej wystawy.