Muzy i redaktorki. Zbawczynie i wydawczynie. Kobiety za największymi dziełami literatury rosyjskiej.
Za każdym dobrym mężczyzną stoi dobra kobieta to klasyczny truizm, w świecie literatury jednak relacje pomiędzy małżonkami są o wiele bardziej złożone. Dla F. Scotta Fitzgeralda i Ernesta Hemingwaya żony były źródłem inspiracji, ale w rezultacie cierpiały na tym ich związki.
W Rosji natomiast żony najsławniejszych pisarzy głęboko angażowały się w sztukę mężów, biorąc na siebie istotną rolę w procesie tworzenia niektórych największych dzieł literackich w dziejach.
Zofia Tołstoj, Vera Nabokov, Elena Bułhakow, Nadieżda Mandelsztam, Anna Dostojewska, Natalia Sołżenicyn: wszystkie one pełniły najróżniejsze funkcje, były stenografkami i redaktorkami, tłumaczkami, nawet wydawcami, a także niezastąpionymi partnerkami intelektualnymi. Żyjąc w restrykcyjnych reżimach, wiele z nich walczyło z cenzurą i przechowywało tajne archiwa mężów, często ryzykując przy tym swoim życiem.
Te niezwykłe kobiety pielęgnowały niektóre najsławniejsze arcydzieła literackie w drodze do ukazania się drukiem, przez co stawały się prawdziwymi "niańkami talentu", jak scharakteryzowano rolę Zofii Tołstoj w trakcie powstawania "Wojny i pokoju", i miały nieoceniony wkład w proces twórczy. Jako wdowy kontynuowały swoją misję, tłumacząc i promując dzieła mężów. Czytelnicy zawdzięczają przetrwanie "Mistrza i Małgorzaty" Elenie, poezję Mandelsztama - odwadze Nadieżdy. Vladimir Nabokov nazywał Verę swoim "jedynym cieniem" i tym były wszystkie te kobiety dla swoich mężów, budując własną tradycję, która na Zachodzie nie miała sobie równej.
Alexandra Popoff jest autorką nagrodzonej w 2010 r. książki "Sophia Tolstoy. A Biography". Pisała do ogólnokrajowych rosyjskich dzienników i czasopism wydawanych w Moskwie, a jako członkini stowarzyszenia Alfred Friendly Press publikowała artykuły w The Philadelphia Inquirer i wydaniu niedzielnym gazety, a także w Huffington Post oraz The Boston Globe. Popoff mieszka w Kanadzie, gdzie ukończyła studia doktoranckie z literatury rosyjskiej i angielskiej.
Krytyka o biografii Zofii Tołstoj:
"Dostęp, który Popoff miała do skarbnicy niepublikowanych materiałów, odróżnia tę biografię od pozostałych. Odkrywcza i bogata w szczegóły."
The New York Times Book Review, Wybór Redakcji.
"Pełna życia biografia. Popoff ratuje reputację Zofii przed oszczerstwami tołstojowców."
The Wall Street Journal
"Oto my, niezdolni oderwać oczu od wszystkiego, co związane z Tołstojem. Niezwykłe."
The Christian Science Monitor
"Popoff odkrywa oszałamiającą prawdę, a czytelnicy uświadamiają sobie, do jakiego stopnia Tołstoj polegał na swojej oddanej żonie. Przejmujące. Ta książka zasługuje na szerokie grono czytelników."
Booklist