Stan prawny na kwiecień 2016

Najbardziej aktualny i praktyczny komentarz do zakładowego planu kont funkcjonującego w budżecie, jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych.

Od 1 stycznia 2016 r. zostały dokonane zmiany w rozporządzeniu z 5.7.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289) na podstawie nowelizacji z dnia 2 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1954). Zmiany te są konsekwencją wprowadzonych zmian ustawą z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1333). Na tej podstawie dokonano miedzy innymi zmiany w definicji zysków i strat nadzwyczajnych, określonej w art. 3 ust.1 pkt 33 ustawy o rachunkowości. Ponadto w art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości dotyczącym definicji pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych wprowadzono dodatkową literę „i”, uzupełniając tym samym wykaz pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych o koszty i przychody operacyjne związane ze zdarzeniami losowymi. Uchylono również ust. 4 w art. 42 ustawy o rachunkowości, który definiował wyniki zdarzeń nadzwyczajnych w jednostkach innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Zmiany te spowodowały także nowe regulacje w tym zakresie w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Mianowicie, w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości w zespole 7 „Przychody, dochody i koszty” uchylono konto 770 „Zyski nadzwyczajne” i konto 771 „Straty nadzwyczajne”. Natomiast w opisie konta 760 „Pozostałe przychody operacyjne” rozszerzono katalog operacji o przychody o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie a w opisie konta 771 „Straty nadzwyczajne” o koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie

W wyniku wprowadzonych zmian konieczne jest dokonanie aktualizacji dokumentacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tzn. dokumentacji opisującej przyjęte do stosowania przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe zasady (politykę) rachunkowości. Dotyczy to w szczególności zakładowego planu kont.

Zarządzenie zmieniające zasady (politykę) rachunkowości powinno usunąć z zakładowego planu kont konta 770 i 771 (wraz z opisem), a także zaktualizować opisy do kont zespołu 4 i 5 oraz do kont 760, 761, 840 i 860. Zmiany te należy wprowadzić ze skutkiem od 1 stycznia 2016 r.

Co ważne, zmian zasad (polityki) rachunkowości dokonuje kierownik jednostki w formie pisemnej. Na nim ciąży bowiem odpowiedzialność za opracowanie i aktualizację dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości (por. art. 10 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Wprowadzenia zmian w polityce rachunkowości można dokonać przez nadanie nowego brzmienia zmienianym fragmentom polityki rachunkowości (w tym zakładowego planu kont). Jeżeli jednak zakres zmian jest bardzo duży, to w celu utrzymania czytelności całej polityki rachunkowości, wskazane jest wprowadzenie zmian poprzez ustanowienie jednolitego tekstu.

W związku z tymi zmianami i nowymi interpretacjami Ministerstwa Finansów Wydawnictwo C.H. Beck wydało książkę:

Polityka rachunkowości 2016