Długo sądziłam, że lektura szkolna Łysek z pokładu Idy to najwybitniejsze dzieło Gustawa Morcinka, pisarza zapomnianego i zaniedbanego przez oficjalną historię literatury. Dopiero kiedy weszłam w relację mistrz – uczeń i moim tutorem została Profesor Krystyna Heska-Kwaśniewicz, nastąpiło olśnienie duchowo-intelektualne oraz otwarcie się na twórczość autora Zagubionych kluczy.
Okoliczności życiowe skłoniły mnie do intensywnego kontaktu z literaturą Morcinka. Przekonałam się, że jego dorobek może być interesujący, a przede wszystkim – bardzo bogaty. Zapragnęłam więc odrobić zaległości w lekturze. Przeczytałam książki, które mną wstrząsnęły i okazały się poruszające. Zdecydowałam się jednak przyjrzeć bliżej nie całemu pisarstwu Morcinka, ale jedynie jego części, w znacznej mierze ograniczonej perspektywą poobozową. Używam przymiotnika „poobozowy” w odniesieniu do literatury Morcinka, która powstała tuż po doświadczeniach z Dachau i na długo po nich, aby zasugerować czytelnikowi, że pisarstwo autora Wyrąbanego chodnika zostało naznaczone, inaczej niż na ogół się sądzi, nie tylko przez Śląsk. Zostało zwęglone przede wszystkim przez obozy. W moim odczuciu nie dokonały one jednak w języku tego pisarstwa ani w jego warstwie myślowej całkowitego spustoszenia. Na odwrót – Morcinek dzięki swojej niezłomnej wierze i nieledwie franciszkańskiej postawie wielu bohaterów zachował wiarę w Boga i człowieka. (...)




Wprowadzenie
Na granicy egzystencji. Gustawa Morcinka droga do Dachau
Siła płynąca z literatury: czytać, by przetrwać

Listy… Próba nabrania dystansu do obozowych przeżyć
Listy spod morwy. W hołdzie współwięźniom z Dachau
Listy z mojego Rzymu. Łagodzący wpływ sztuki

Dziewczyna z Champs Elysées. Powracające koło Historii…
Pierwsza „historia już opowiedziana”: Ojciec Kolbe
Druga „historia już opowiedziana”: Człowiek z głową Ramzesa
Trzecia „historia już opowiedziana”: Dziewczyna z Champs Elysées
Czwarta „historia już opowiedziana”: Kordicz z wyspy Rab
Piąta „historia już opowiedziana”: Wróżbita z Charbina
Szósta „historia już opowiedziana”: Nardelli z Varennes
Siódma „historia już opowiedziana”: Kot z Biviers

Zagubione klucze. Szukanie drogi do siebie i do świata
Próba pierwsza: Żegota
Próba druga: Hanka
Próba trzecia: Tina
Klucz do Tajemnicy Istnienia?
Powrót do dziecinnego (k)raju

Dwie korony. Rzecz o Ojcu Maksymilianie Maria Kolbem. Nieudana próba zrozumienia świętości

Judasz z Monte Sicuro. Walka dobra ze złem
Wszyscy jesteśmy Judaszami…
Moralność czasów wojny
Tragizm sytuacji granicznych

Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki. Pisarski rachunek sumienia

Zakończenie

Bibliografia