Saba przywódca monastycyzmu palestyńskiego

Saba, podobnie jak Eutymiusz, podziwiał mnichów ze Sketis. Odwiedził Aleksandrię, ale nie mamy informacji, że jego pobyt tutaj przyczynił się do bliższego kontaktu z egipskim monastycyzmem. Podział w Kościele, jaki nastąpił po Soborze w Chalcedonie i czysto monoetniczny charakter monastycyzmu egipskiego, spowodował, że w 2. poł. V wieku osłabły więzy łączące zwolenników tego soboru z monastycyzmem egipskim. Ruch monastyczny w Egipcie od tego czasu nie był już dłużej punktem centralnym i przykładem dla mnichów i świeckich chrześcijan, tak jak miało to miejsce w IV wieku, kiedy do Egiptu przybywały tłumy z całego chrześcijańskiego świata. Z tych samych powodów ruch monastyczny w Syrii, także nie miał już dużego wpływu na Palestynę od 2. poł. V wieku, zwłaszcza że zmienił się charakter tego monastycyzmu: anachoretyzm ustępował miejsca cenobityzmowi. Ale właśnie związki cenobiów z Anatolii z przywódcami monastycyzmu palestyńskiego i języka greckiego, który przeważał w klasztorach w Palestynie, bardziej niż język syryjski, świadczą o większym wpływie cenobiów bazyliańskich, a nie syryjskich. Elementy tego systemu zostały wprowadzone przez Sabę w Wielkiej Laurze. Połączenie monastycyzmu Antoniego z Egiptu i Bazylego Wielkiego z Azji Mniejszej jest jedną z najbardziej znaczących cech palestyńskiego systemu monastycznego. Saba zaś był jednym z jego głównych architektów.

Joseph Patrich, archeolog. Studia z zakresu archeologii na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie ukończył w 1981 roku, zaś doktorat obronił w 1989. Od blisko 30 lat zajmuje się m.in. problematyką późnoantycznego życia monastycznego na Bliskim Wschodzie w szerokim kontekście porównawczym. Prowadził badania wykopaliskowe na Pustyni Judzkiej dotyczące zwłaszcza klasztorów założonych przez św. Sabę. Autor wielu opracowań i publikacji na ten temat. Obecnie jest profesorem w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.