O demokracji w Ameryce

O demokracji w Ameryce stanowi współcześnie niezbędny punkt odniesienia do społecznego i politycznego dyskursu. Jest tak dlatego, że stanowi klasyczną krytykę dominującego dziś masowego społeczeństwa liberalnej demokracji. Tak więc Tocqueville, który już za życia stał się klasykiem, jest dziś znacznie bardziej czytanym i cytowanym autorem niż w dziewiętnastym wieku.
Unikalny charakter dzieła Tocqueville'a sprowadza się do tego, iż przyznają się do niego dwie konkurujące z sobą tradycje politycznego myślenia - liberalna i konserwatywna. Co więcej, jest ono też źródłem inspiracji dla lewicowej refleksji, szczególnie poszukującej koncepcji społeczeństwa obywatelskiego.
Kluczowe znaczenie dzieła Tocqueville'a wynika między innymi z oparcia liberalnych założeń na empirycznych podstawach — co stanowi alternatywę do popularnego dziś racjonalistycznego modelu liberalizmu opartego na prawach czy uprawnieniach jednostki, analizy społeczeństwa masowego, analizy demokracji w kategoriach konfliktu między wolnością a równością, klasycznej republikańskiej koncepcji społeczeństwa obywatelskiego.
Zbigniew Rau