Kutry torpedowe proj. 663D i proj. 664 Błyskawiczny i Odważny

W tomiku opisano historię powstania kutrów torpedowych jako klasy okrętów oraz ich podstawowego uzbrojenia – torpedy. W dalszej części przedstawiono próby wprowadzenia do służby w Polskiej Marynarce Wojennej ścigaczy. Następnie zaprezentowano sowieckie kutry torpedowe używane początkowo przez MW PRL oraz proces projektowania, budowy i eksploatację okrętów tej klasy zaprojektowanych przez polskich konstruktorów. Zacofanie gospodarcze, całkowita podległość ZSRS i ślepe naśladownictwo wszystkiego co sowieckie spowodowało, że powstałe jednostki nie miały niemal żadnej wartości bojowej.

Po sukcesach egipskich (w 1968 r.) i indyjskich (w 1970 r.) ścigaczy rakietowych, kutry/ścigacze torpedowe stały się przeżytkiem i straciły rację bytu we flotach. Dlatego co najmniej dziwne wydaje się forsowanie budowy tych jednostek i wcielenie ich do składu MW PRL. Dziwi to tym bardziej, że już od prototypu były to okręty zupełnie nieudane. Miały minimalną dzielność morską, przestarzałe uzbrojenie w wyrzutnie torpedowe, niewydajne i bardzo hałaśliwe zespoły napędowe, staroświeckie systemy sterowania siłownią, przestarzałe urządzenia elektroniczne (radary, radiostacje, systemy kierowania ogniem), bardziej niż spartańskie warunki bytowe załóg, ale przede wszystkim sprawiające mnóstwo problemów poszycie kadłubów z hydronalium. Chyba dlatego bardzo szybko wycofano je ze składu floty i złomowano.

Do dziś przetrwał tylko kuter Odważny, który jest eksponatem Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej, rodzinnym mieście konstruktora tych jednostek.