Oddziaływanie współczesnych konstytucji na stosunek między podmiotami prawnymi

Oddziaływanie konstytucji na stosunki horyzontalne trzeba widzieć w szerokiej perspektywie. Promieniowanie norm, zasad i wartości konstytucyjnych, ich przenikanie do systemu prawa prywatnego, wyznaczanie standardów zachowań podmiotów prywatnych znacząco rozszerza przestrzeń konstytucyjną, w której funkcjonuje państwo, społeczeństwo i jednostka. Akceptacja poglądu o horyzontalnym działaniu praw konstytucyjnych zmienia nasz sposób postrzegania konstytucji, jej roli i funkcji oraz możliwości jej stosowania w praktyce. Konstytucja oto przestaje być bowiem jedynie zbiorem zasad definiujących organizację i funkcjonowanie aparatu państwowego, a staje się instrumentem kreowania społeczeństwa demokratycznego oraz aksjologicznym punktem odniesienia dla oceny procesów, zachodzących w tym społeczeństwie. Podstawowym celem naszym badań było przedstawienie bogactwa różnorodnych rozwiązań przyjmowanych na gruncie współczesnych konstytucji i stosowanych w praktyce pod szyldem horyzontalnego działania praw konstytucyjnych. Cel ten chcieliśmy osiągnąć nie tylko poprzez stworzenie starannie dobranego wachlarza państw, ale również poprzez zaangażowanie w realizację projektu naukowców reprezentujących różne kraje i różne ośrodki akademickie. W skład międzynarodowego zespołu badawczego weszli zatem naukowcy z Albanii, Grecji, Ukrainy i Polski, co ostatecznie przesądziło o dwujęzycznym charakterze przygotowanej przez nas publikacji.

Ze wstępu