Publikacja zawiera 12 esejów, z których większość ukazała się w latach 1979–2020 w różnych czasopismach i książkach. Część z nich została ponownie zredago­wana przez autora. Zbiór uzupełniają dwa wcześniej niepublikowane teksty oraz wstęp dr hab. Iwony Barwickiej­ Tylek.

„W dedykacji, jaką napisał Profesor, ofiarowując mi swoje 13 różnych esejów, określił książkę mianem »koktajlu tematów«. Tu także mamy do czynienia z koktajlem, myślę, że smakowitym nie tylko dla historyka. Bo też Michał Jaskólski należał do tych rzadkich historyków, którzy zagłębiając się w prze­szłość nie mieli zamiaru uciekać od tego, co bliskie człowiekowi niezależnie od czasów, w jakich ma przyjemność lub nieprzyjemność się znaleźć”.

dr hab. Iwona Barwicka­ Tylek, prof. UJ (fragment Eseju numer dwanaście i pół będącego wstępem do książki)