Archeologie przyszłości Pragnienie zwane utopią i inne fantazje naukowe

Czy w erze globalizacji, wyznaczanej z jednej strony przez oszałamiający rozwój technologii Zachodu, a z drugiej przez dezintegrację społeczną Trzeciego Świata, pojęcie utopii ma jeszcze jakiś sens? W Archeologiach przyszłości, swoim najobszerniejszym dziele od czasu Postmodernizmu. Logiki kulturowej późnego kapitalizmu, Jameson bada, jak rozwijała się forma utopii od czasów Morusa, zastanawia się też nad funkcją myślenia utopijnego w erze postkomunistycznej. Analizuje związki łączące utopię z fantastyką naukową, zgłębiając sposoby przedstawiania inności, obcych form życia i obcych światów w twórczości takich pisarzy jak Philip K. Dick, Ursula LeGuin, William Gibson, Brian Aldiss, Kim Stanley Robinson oraz wielu, wielu innych. W podsumowaniu swoich esejów Jameson omawia sprzeczne stanowiska w sporze o utopię i podkreśla, że ma ona dziś niebagatelną wartość polityczną.

Książka amerykańskiego uczonego Fredrica Jamesona stanowi ukoronowanie jego wieloletnich zainteresowań problematyką szeroko rozumianej utopii oraz jej funkcjonowania w systemie literackim i kulturowym, szczególnie w czasach współczesnych. (…) Książka ma charakter interdyscyplinarny i wysoce erudycyjny. Tak też traktowane jest zjawisko utopii oglądane w kategoriach literackich, socjologicznych, politycznych i psychologicznych.
Z recenzji prof. dr hab. Artura Blaim

Jameson zakłada, że w obliczu upadku ideologii marksistowsko-komunistycznych, w sytuacji „apolitycznego nastroju”, który dominuje w świecie zachodnim, to właśnie utopia, onegdaj odgrywająca tak ważną rolę w kulturze, pozostaje jedyną istotną przeciwwagę dla skomercjalizowanego postmodernizmu. Rzecz jedynie w tym, że nie znajdziemy jej dzisiaj w pismach filozoficznych, ale w literaturze fantasy i science-fiction. Utopia jest potrzebna, jako że wskazuje alternatywy dla rzekomo jedynego możliwego porządku urządzenia spraw społecznych i politycznych, jakie proponuje elastyczny kapitalizm ponowoczesności. Udowodnieniu, ze tak właśnie sprawy się mają służą obszerne wywody opracowania Jamesona.
Z recenzji prof. dr hab Wojciecha Burszty