Oddajemy do rąk Czytelników monografię jednego z najbardziej fascynujących odkryć dokonanych po II wojnie światowej na ziemiach polskich, jakim jest położone niedaleko Włocławka cmentarzysko w Bodzi. Jego osobliwością jest to, że pochowano na nim niewielką, elitarną populację ludzi przybyłych najpewniej z zewnątrz, związanych ze środowiskiem kultur słowiańskie, nomadzkiej, a także skandynawskiej kręgu zachodniego (szeroko rozumianej strefy bałtyckiej) i warego-ruskiego. I choć z badań lat ubiegłych mamy wiele przykładów odkryć odnoszących się do kwestii przybyszy – „obcych” – w fazie tworzenia państwa polskiego, to nigdy dotąd zjawiska te nie zostały zidentyfikowane z taką wyrazistością i na tak szeroką skalę. Wyróżniające jest tu niemal wszystko: rzędy cmentarza wyznaczone liniami prostokątnych grodzeń, elementy konstrukcji w typie grobów komorowych znanych z Europy Północno-Zachodniej, ale i komór grobowych z aneksami, charakterystycznych dla środowiska nomadów (Chazarów)...

(Andrzej Buko)