Filozofia myślenia Ontologiczne, językowe i metodologiczne determinanty myślenia

W monografii FILOZOFIA MYŚLENIA podejmowana jest próba wskazania ontologicznego podłoża, stanowiącego warunek możliwości konstytucji człowieczej duchowości, w tym przede wszystkim duchowego rozumu, w obrębie którego wydarza się myślenie podmiotu transcendentalnego. To ontologiczne podłoże umożliwia ukazanie człowieka jako JEDNO (jako idea człowieka), w którym tkwią WSZYSTKIE możliwości, choć jeszcze NIC nie jest wyróżnione, oraz jako JEDNOŚĆ, stanowiąca podstawę wszelkich możliwych aktywności. Przedmiotem refleksji filozoficznej ujętej w niniejszej rozprawie nie są tezy nauk pozytywnych, ani ich uogólnianie. Filozof nie wchodzi w kompetencje badaczy nauk empirycznych, w tym biologii człowieka czy psychologii człowieka, lecz formułuje tezy metafizyczne, ontologiczne czy epistemologiczne. Falsyfikacja czy weryfikacja twierdzeń nauki odbywa się na gruncie metodologicznym danej dyscypliny naukowej.

Główne problemy filozofii są konsekwencja odpowiedzi na pytania: Co to jest człowiek? albo Kim jest człowiek? Jak jest możliwe to, że człowiek poznaje? Co umożliwia poznanie? Jakie są warunki możliwości poznania? Pytania te po raz pierwszy w dziejach myśli europejskiej zadaje Kant w ramach filozofii krytycznej, lecz odpowiedz m.in. formułuje Husserl w ramach fenomenologii i Wittgenstein w ramach ontologii języka. Dwa pytania Kanta: quid facti? (pytanie o fakty) i quid juris? (pytanie o prawomocność, czyli pytanie o warunki możliwości) otwierają horyzont myślenia, w którym już jest zawarta możliwość kryterialnego rozróżnienia tego, co transcendentalne i tego, co empiryczne, a tym samym rozróżnienia podmiotu transcendentalnego od podmiotu empirycznego. Odpowiedz na pytanie: kim jest człowiek? – już jest konsekwencja odpowiedzi na pytanie: jakie są warunki możliwości poznania?