Do rąk czytelników oddajemy tom studiów poświęcony Profesorowi Henrykowi Wereszyckiemu (1898-1990). Zawiera on w ogromnej większości materiały z sesji naukowej "Henryk Wereszycki - historyk niewoli polskiej", która odbyła się w dniach 18 i 19 listopada 1998 roku w Krakowie1. Zorganizowana przez Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego na setną rocznicę urodzin Profesora, była okazją do przypomnienia jego życia i dzieła. Artykuły w niniejszym tomie podzielono na dwa chronologiczne bloki: We Lwowie - u źródeł biografii oraz We Wrocławiu i w Krakowie. Rozdział trzeci, Z historii XIX wieku zawiera teksty wygłoszone na sesji, a dotyczące problematyki historycznej, bliskiej zainteresowaniom badawczym Profesora. Obok artykułów naukowych są też wspomnienia o nim. Całość tomu rozpoczyna pełna bibliografia prac naukowych i publicystycznych, stanowiąca naukowe curriculum vitae Henryka Wereszyckiego, z załączonym na końcu spisem prac nigdy nie dopuszczonych do druku. Henryk Wereszycki z powodów politycznych nie doczekał się za życia księgi pamiątkowej. Jej namiastką był 26. numer zeszytu "Prac Historycznych UJ" (1969), wydany z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora, którego kilka egzemplarzy przyjaciele i uczniowie opatrzyli fotografią i specjalną dla niego dedykacją. Niniejszy tom ma więc charakter spóźnionej o wiele lat księgi pamiątkowej. Nie zawsze życie historyka jest tak pasjonujące jak historia. W przypadku Profesora Henryka Wereszyckiego okazało się inaczej. Urodzony we Lwowie, interesował się najbliższą przeszłością, która ukształtowała życie jego rodziców, a swoją genealogię kulturową wywodził z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
- ze Wstępu