I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” odbył się w dwu turach (w dniach 5–10 września oraz 26 września – 7 października 1981 r.) w Gdańsku, w hali sportowo-widowiskowej „Olivia”. Wydarzenie to, żywe do dziś we wspomnieniach setek jego uczestników, pozostawiło po sobie wiele dokumentów. Wśród najważniejszych wskazać należy niewątpliwie prezentowany w niniejszym tomie pełny stenogram obrad, znany dotychczas jedynie z wyciągów, omówień i skrótów, publikowanych przez prasę związkową jeszcze w trakcie zjazdu.

Trzydzieści lat temu świadkowie i uczestnicy I KZD mieli świadomość obserwowania czegoś wyjątkowego, udziału w wielkim święcie demokracji i wolności, i to nie tylko z uwagi na jego skalę i medialną oprawę. Również ci, którzy nie obserwowali zjazdu bezpośrednio i śledzili go z oddali, pozostawali pod wielkim wrażeniem wagi obrad związkowej konstytuanty, mając poczucie, że oto po raz pierwszy od dawna obradują nie „oni”, lecz „swoi”.