Kryzys bydgoski 1981 Tom 3 W relacjach świadków

Ciąg wypadków w marcu 1981, zwany Wydarzeniami Bygdoskimi, to mieszczący się w dwóch tygodniach przełom polityczny i społeczny w Polsce, który rozpoczął się w Bydgoszczy incydentem, sprowokowanym przez władze komunistyczne, a zakończył rozstrzygnięciem ogólnopolskim - o zasadniczym znaczeniu dla przyszłości kraju. Po stronie opozycji do dziś nie gaśnie dyskusja, jak należało wtedy postąpić.

Przedstawiamy zapis Wydarzeń opowiedziany wyłącznie głosami świadków. Odwołanie się do ich pamięci ma szczególne znaczenie, bowiem prosty wykaz tamtych faktów nie tłumaczy istoty przełomu - ważne są i racje po obu stronach powstałej wtedy barykady, i - w nie mniejeszym stopniu - towarzyszące im emocje. Tak odsłania się skrywany wymiar Marca 81: istotna cenzura dla Polski.

Kryzys Bydgoski”, t. 3, „Relacje” – jest to efekt projektu badawczego prowadzonego przez Ośrodek KARTA od lutego 2012 we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności, Fundacją Ośrodka KARTA, Instytutem Pamięci Narodowej, Narodowym Centrum Kultury, Urzędem Miasta Bydgoszczy oraz Senatorem RP Janem Rulewskim.
W ramach tego projektu Ośrodek podjął się zgromadzenia wszelkich dostępnych relacji i świadectw dotyczących wydarzeń Bydgoskiego Marca, nagrania uczestników tamtych wydarzeń oraz opracowania i przygotowania do druku wyboru będące go montażem zgromadzonych materiałów.
W okresie prac nad projektem dokonano nagrań 41 uczestników tamtych wydarzeń (wykaz nagranych osób w załączeniu). Nagrań dokonywano w Warszawie, Szczecinie, Gdańsku, Wrocławiu, Poznaniu, Krośnie, Bydgoszczy i okolicach (Nakło, Inowrocław i in.). W przypadku każdego z nagrań wykonano następnie jego transkrypcję i wstępne opracowanie – umożliwiające włączenie nagrania do Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią.
Ponadto wykonano szczegółowe kwerendy źródłowe w Bydgoszczy (plon konkursu „Bydgoski Marzec 1981 – Twój krok ku wolności”), w Gdańsku (notacje ze zbiorów Europejskiego Centrum Solidarności) oraz Warszawie (biblioteki i Archiwum Ośrodka KARTA, w tym niedrukowane dzienniki i zbiory II obiegu).
Efekty kwerendy zostały opracowane, przepisane i z całości zebranego materiału dokonano wyboru, będącego podstawą publikacji „Kryzys Bydgoski”, t. 3, „Relacje”. Tom ten nie zawiera płyty CD.

Dwa pierwsze tomy - "Monografia" i "Wybór dokumentów" zostały wydane przez IPN.