Lalka należy kanonu powieści pozytywizmu i do najznakomitszych polskich powieści społeczno-obyczajowych. Jest literackim obrazem Polski i trzech pokoleń Polaków końca XIX wieku. Dotyczy przemian dokonujących się w obyczajach i przekonaniach arystokracji, szlachty, mieszczaństwa, ale także niższych warstw społecznych, studentów czy polskich Żydów. Akcja powieści rozgrywa się w Warszawie w latach 1878–1879. Głównym tematem jest nieodwzajemniona miłość bogatego kupca Stanisława Wokulskiego do zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. Wokół tego wyidealizowanego uczucia Wokulskiego prowadzącego do tragicznego zakończenia splatają się inne wątki powieści, ukazujące społeczeństwo polskie reprezentowane przez arystokrację – baronostwo Krzeszowskich, Juliana Ochockiego – idealistę poświęcającego się rozwojowi nauki i techniki, Helenę Stawską – kobietę porzuconą przez męża, kochającą się w Wokulskim czy Ignacego Rzeckiego – subiekta oddanego swojej pracy, którego pamiętnik wprowadza tematykę narodowościową. Lalka została wydana po raz pierwszy w 1890 roku i zdobyła sobie ogromną popularność. Była wielokrotnie adaptowana do przedstawień teatralnych, audycji radiowych i inscenizacji filmowych.

Lektura dla szkół średnich