Każde dziecko, począwszy od narodzin, spontanicznie (samorzutnie) dąży do ochrony własnego istnienia, sygnalizuje o własnych potrzebach i domaga się ich zaspokojenia, podejmuje aktywność by czuć się dobrze. Już jako małe dziecko dąży do samodzielności, pragnie panować nad własnym ciałem i otaczającą go rzeczywistością, orientować się w niej i ją poznawać. Jeśli nie podejmuje inicjatywy, to z powodu nadmiernych ograniczeń, jakie stawiać może organizm (np. z powodu choroby organizmu) i/lub otoczenie zewnętrzne.
To spontaniczne i nieświadome ukierunkowanie stanowi nie lada wyzwanie, jeśli weźmiemy pod uwagę stan organizmu dziecka i jego możliwości na progu życia. Jednak niezwykle szybko, całkowicie zależny od otoczenia noworodek staje się dzieckiem dokonującym ekspansji w najbliższym otoczeniu. W najwcześniejszych okresach życia wymiary, masa, proporcje ciała, ulegają przemianie na tyle intensywnej, że już organizm 7-letniego dziecka uznaje się za względnie samodzielny, bo mogący zabezpieczyć własną egzystencję.
Autorzy niniejszego opracowania koncentrują swoją uwagę na możliwościach, ograniczeniach i potrzebach niedojrzałego lecz intensywnie rozwijającego się organizmu dziecka i jego psychiki w najwcześniejszych okresach życia – w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie. Przybliżają pracę organizmu dziecka i wskazują na konieczność tworzenia odpowiednich warunków, aby potencjał rozwojowy mógł się ujawnić i realizować. Podkreślają szczególne wymagania, jakim muszą sprostać opiekunowie chcąc wspomagać rozwój dziecka. Niekiedy przywołują konkretne zalecenia ekspertów, wytyczne, jakimi należy się kierować w opiece nad dzieckiem, a innym razem wskazują działania, których należy unikać, aby rozwój dziecka przebiegał prawidłowo.