Kiedy w jednym z internetowych komentarzy związanych z ostatnim meczem w reprezentacji Polski naszego znakomitego bramkarza Artura Boruca przeczytałem, że czasem „zdarzało mu się puścić farfocla”, nie mogłem natychmiast nie uświadomić
sobie, że ja – stary piłkarz i kibic – od dzieciństwa używam słowa farfocel, farfocle w zupełnie innym znaczeniu. Ponieważ od zawsze nie lubiłem zup z pływającymi w nich
w nadmiarze jarzynami (do dziś nie jadam dlatego barszczu ukraińskiego!), krzywiąc się, nazywałem te warzywne dodatki albo paparuchami, albo właśnie farfoclami.
Tych pierwszych nie ma w tradycyjnych, papierowych (jak się potocznie mówi) słownikach, leksykony elektroniczne natomiast przypisują paparuchowi znaczenia: „osoba niestarannie
wykonująca swoje obowiązki; partacz, niezguła”, pejoratywnie „paparazzo” (na pewno przez skojarzenia brzmieniowe; paparazzo, w l.mn. paparazzi – przypomnijmy – to popularna
nazwa fotoreporterów działających zwykle na własna rękę, specjalizujących się w wykonywaniu zdjęć znanych osób; słowo wywodzi się z filmu Federico Felliniego z roku 1960 Słodkie życie, w którym jedną z postaci jest natarczywy fotograf o imieniu
Paparazzo, grany przez Waltera Santesso). Słownik slangu definiuje paparucha jako „darmozjada” i jako „Cygana”...
(fragment)
Spis treści
Wstęp
Dydaktyczne walory śląskich gwar
Ksiądz Emil Szramek o dialekcie śląskim
Stanisław Rospond
Florian Śmieja
Daniela Kadłubca śląszczyzna cieszyńska
Cliwota w czas powieruchy
Frazeologizmy gwar śląskich
Kożdy majster mo wihajster
O gwarowych wierszach dla dzieci Wiktora Bugli
O książce Pawła Prandziocha z Lisowa
Pszczyńskie perły słowa polskiego
W dolinie Stobrawy
W Popielowie i w Starych Siołkowicach
Wele gwarowej hołdy Wiktora Bugli
Wielkopolsko-śląskie powinowactwa językowe
Ale hica!
Barborka — Gody — Dzieciątko — betlejka
Dęga, podwiel i ostuda
Drapko, gibko, wartko
Farfocle
Flama domowej fajerki
Goście z Żyrowej
Hajmat to świat!
I zbyte, Zbychu!
Wonio — w śląskich gwarach i w staropolszczyźnie
Jo — śląski pieron
„Leciała do siedloka na robota”
Leluja
Luft, lufcik, luftnąć się
„Miesionczek cesty porozświycoł”
My są tukej!
Nudelkula i kartofelzupa
Od błechy do warzy
Piejoki i kokoty
Pragliwo baba
Przedsia
Roznazywać się
Rozprowiać — łozprowiać
Sfanzolony wzrok
Siupy — siupnąć — sipieć — sipa
Smol to!
Soronie, przychlibki i asiki
Spozierająca szwarna dziołcha
Stoć, śmioć się — czytać, pisać
Ty giździe!
Tyn isty
Udrzistany
Wonio — w śląskich gwarach
i w staropolszczyźnie
Wy podciepy!
Za bajtla
Zolyty i umizgliwe seplenienie
„Zwożą stromy z Baraniej”
Płonki, wieprzki i świętojanki
„Dziecka, niy reptejcie!”
„Wyzgiernie błyskoł”
Gustlik i Zeflik w drodze do Chechła
O Nankerze, Piekarach, Kamieniu i Dąbrowce
W linii ojca — Ślązak!
Kadłubek ze skworcym na trześni
Kubiczek, Waniczek, Stasiczek, Jasiczek
„Miasto rodzinne, miasto gwarkow...”
„Chareu” — pierwszy zapis Chorzowa
Nysianie i kalecianie
„Już wysechł Stok Wrzący”
W Koszęcinie i w jego okolicach
O Bytomiu, Miechowicach i Łagiewnikach
O Brynowie i innych dzielnicach Katowic
Od Ochodźca do Ochojca
Panewniki
Z Chełmu Śląskiego i z Wirku
Od Dbry i Zadbrza do Brdy i Zabrza
O Pyskowicach i Prochowicach
Gidle
Do Siewierza — do Siewiora
Siemonia, Siemianowice, Siemowit
Opole i Opolszczyzna
Ozimek i Mała Panew
Sławięcice, Ujazd, Kędzierzyn, Koźle, Kłodnica
Dolnośląskie zdroje i uzdrowiska
Wleń i cząstka -vel-
W Strzegomiu
W Lubinie, w Ciaśnie i na Miechowicach
W Gryfowie, w Mirsku, w Świebodzicach
i w Wałbrzychu
Szczepanow i Stefanow
Szczedrzykowice — Szczodre, Jezierzany — Jeziorany
Do Żarowa przez Osiek
W Kątach Wrocławskich
Informacja dotycząca wprowadzenia produktu do obrotu:
Ten produkt został wprowadzony na rynek przed 13 grudnia 2024 r. zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (Dyrektywą o ogólnym bezpieczeństwie produktów). W związku z tym może on być nadal sprzedawany bez konieczności dostosowania do nowych wymogów wynikających z Rozporządzenia o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). Produkt zachowuje pełną legalność w obrocie, a jego jakość i bezpieczeństwo pozostają zgodne z obowiązującymi wcześniej standardami.
Information regarding product placement on the market:
This product was placed on the market before December 13, 2024, in accordance with the applicable regulations at the time (the General Product Safety Directive). As a result, it can continue to be sold without needing to meet the new requirements introduced by the General Product Safety Regulation (GPSR). The product remains fully compliant with all previously valid legal standards, ensuring its continued quality and safety.