Schyłek republiki rzymskiej (I w. przed Chr.) oraz początek i rozkwit Cesarstwa Rzymskiego (I w. po Chr.) to okres boomu gospodarczego, politycznego i militarnego; to czas spokojnego współistnienia – w ramach jednego imperium – wielu zróżnicowanych kulturowo społeczności. Ta sytuacja niewątpliwie sprzyjała ich rozwojowi na poziomie lokalnym. Książka poświęcona jest zjawisku, które nieodłącznie towarzyszyło kształtowaniu się takich społeczności – ciągłej ewolucji administracji. Niewątpliwie szczyt jej funkcjonowania przypada na dwa stulecia, dzielące rządy Juliusza Cezara od panowania Domicjana. Kolonizacja (zakładanie nowych miast) i municypalizacja (przekształcanie istniejących już miast w municypia), dwa zjawiska stanowiące podstawę rozwoju administracji miejskiej, łączą się bezpośrednio z procesem rozprzestrzeniania się kultury rzymskiej i języka łacińskiego od Słupów Herkulesa aż po Bliski Wschód.

Niniejsze opracowanie prezentuje interdyscyplinarne spojrzenie na przedmiot badań – rozwój lokalnych społeczności – z punktu widzenia dokumentów prawnych (rzymskich ustaw municypalnych), źródeł archeologicznych, inskrypcji łacińskich oraz antycznych narracji historycznych. Powiązanie narracji historycznej z prawną daje możliwość pełniejszego zobrazowania analizowanych zagadnień.