Pamięć głęboka

Niezależny i błyskotliwy umysł, wielki erudyta, mistrz stylu, słowem krytyk, który literaturze polskiej stawiał największe wymagania, formując jej sztukę rozumienia i gusty kolejnych pokoleń czytelników. Mało kto z nich zdawał sobie jednak sprawę, że Burek to także jeden z najwybitniejszych historyków literatury, znakomity badacz, który z niezrównaną wirtuozerią analizował wielkie utwory przeszłości, ucząc tym razem rozumienia historii literatury jako historii myśli. Ta część dorobku Tomasza Burka pozostawała jednak przez lata rozproszona.

Tym większa zasługa Zbigniewa Mentzla, który dokonał wyboru najważniejszych artykułów historycznoliterackich Tomasza Burka. Są wśród nich teksty należące do kanonu badań nad literaturą polską XX wieku: o Przybyszewskim, Irzykowskim, Boyu, o Młodej Polsce, o pokoleniu „Współczesności”. To dla czytelników prawdziwa uczta, bo sposób pisania Burka o literaturze, czyli jego sposób czytania klasyki literackiej, jest dziś nie tylko ,,nadal aktualny”, lecz przede wszystkim odkrywczy, odświeżający, odsłaniający problemy, które z głębi XX wieku oświetlają naszą współczesność od nieznanej lub zapomnianej strony.
Włodzimierz Bolecki