W dniu 19 października 2016 r. miała miejsce 550. rocznica zawarcia pokoju w Toruniu, który zakończył – trwającą w latach 1454-1466 – wojnę między Polską a Zakonem Krzyżackim. Zarówno przebieg wojny, jak również jej skutki i konsekwencje zawartego pokoju okazały się istotne dla dziejów środkowej i północnej Europy. Wojna i pokój z 1466 r. spowodowały zmiany terytorialne oraz istotną w dziejach środkowej i północnej Europy transformacje polityczną wraz ze zmianami w pozycji prawno-ustrojowej jej uczestników. Zaowocowały one ewolucją wewnętrznych procesów politycznych, społecznych i kulturowych w Polsce oraz na ziemiach pruskich, których rezultaty były widoczne w ciągu następnych stuleci.
Prace prezentowane w niniejszym zbiorze stanowią rozszerzoną wersję referatów wygłoszonych na konferencji, która odbyła się 6 października 2016 r. w Nidzicy. Nawiązują w swej treści do szeroko pojmowanych skutków wojny trzynastoletniej oraz następstw pokoju toruńskiego dla Polski i ziem pruskich obejmujących procesy polityczne, ustrojowe, gospodarcze, prawne, jak również społeczne i religijne.
Konferencja nidzicka poświęcona została jednocześnie pamięci Profesorów Karola Górskiego (1903-1988) oraz Mariana Biskupa (1922-2012), badaczy ośrodka toruńskiego, którzy znaczną część swojej działalności poświęcili badaniom zakonu krzyżackiego, wojny trzynastoletniej, pokoju toruńskiego, jak i dziejom ziem pruskich.

Ze wstępu