Główna hipoteza podjętych badań zakłada, że początki udzielania pomocy środowiskom polskim w Związku Radzieckim i w przestrzeni poradzieckiej miały charakter żywiołowy i wynikały z poczucia solidaryzmu etnicznego, a także niezaspokojenia potrzeb ludności polskiej na tym obszarze. W późniejszym czasie nastąpiły w Polsce zmiany prawne i instytucjonalne, które umożliwiły silniejsze zaangażowanie się organów państwowych we wspieranie rodaków za Bugiem. Mimo to w ciągu dwóch dekad nie rozstrzygnięto dylematu określenia celu całego procesu wspierania Polaków w przestrzeni poradzieckiej, a również w konkretny sposób nie zdefiniowano i nie określono mierników pozwalających na stwierdzenie efektywności podejmowanych działań.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego.