Każdy naród ma swoje miasto „mędrców”.
Każdy naród ma miasto, o którym opowiada się komiczne historie, zabawne przypowieści.
My, Żydzi, mamy Chełm.
O mieszkańcach tego miasta powiada się nieco żartobliwie, że nie należy ich nazywać głupcami z Chełma, lecz ogłupiaczami z Chełma, w istocie bowiem nie są oni głupi, lecz próbują zrobić głupców z innych ludzi.
Pozostaje jednak faktem, że wszędzie, w każdym zakątku świata, w którym mieszkają Żydzi, wszyscy wiedzą o Chełmie i znają chełmskie opowieści.
Obraz tego miasta jest tak mocno utrwalony w wyobraźni, że gdy tylko zdarzy się coś komicznego i zarazem absurdalnego, od razu pada stwierdzenie:
– Zaiste, to historia prosto z Chełma!"

Menachem Kipnis