Nowe Chiny zbudowano na ruinach na poły kolonialnego, na poły feudalnego społeczeństwa. W warunkach materialnego niedostatku i słabej infrastruktury przemysłowej w pierwszych latach po ustanowieniu Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) niezaprzeczalnie pozytywną rolę odegrał system gospodarki planowej. Ograniczenia samego systemu gospodarki planowej i jego rola w istotny sposób zahamowały jednak rozwój sił produktywnych. Rewolucja kulturalna doprowadziła całą gospodarkę narodową na skraj upadku. W 1978 r. PNB per capita (produkt narodowy brutto w przeliczeniu na głowę mieszkańca; przyp. tłum.) w Chinach wyniósł zaledwie 230 doi. Nawet wśród państw Trzeciego Świata Chiny postrzegano jako stosunkowo mało rozwinięty kraj. Na początkowym etapie reform Państwo Środka musiało zmierzyć się z potężnym wyzwaniem, jakim było wyprowadzenie z biedy gospodarczo i kulturalnie zacofanego narodu, stanowiącego jedną czwartą ludności świata oraz wejście na drogę modernizacji i industrializacji w zamkniętym lub półzamkniętym otoczeniu międzynarodowym, w warunkach nierozwiniętej gospodarki opartej na centralnym planowaniu i własności państwowej.