Wyniki badań prezentowane w niniejszej książce to zapis stanu współczesnego po 25 latach przemian społeczno-cywilizacyjnych, które swym oddziaływaniem objęły społeczności zarówno Polaków, jak i Czechów. Główny tytuł tomu eksponuje sfery życia duchowego dzieci i młodzieży i – być może – pozwoli lepiej dostrzec swoistą wartość płynącą z połączenia różnych wymiarów, z synergii całościowego (czy wielowymiarowego) postrzegania funkcjonowania człowieka w warunkach pogranicza.
Autorzy tomu żywią nadzieję, że porównanie wyników badań z lat 1990/1991 oraz 2014/2015 i zgromadzony w ten sposób obszerny materiał empiryczny mogą zainteresować wielu badaczy zagadnień pogranicza, badaczy zaolziańskiej kultury i oświaty, administrację terytorialną i edukacyjną, mieszkańców pogranicza, jak również inne grupy zajmujące się problemami mniejszości narodowych zarówno w Polsce, jak i w Republice Czeskiej.