Kolekcja pod patronatem Prof. Normana Daviesa
Marsz Armii Andersa nie ma sobie równych w historii: sto dwadzieścia tysięcy ludzi przeszło
dwanaście tysięcy kilometrów. Rozsypani po „nieludzkiej ziemi” Polacy stawili się na wezwanie generała Andersa, licząc na ocalenie. Granice Związku Sowieckiego przekraczali z nadzieją na powrót do domów. Gdy zwyciężali Niemców pod Monte Cassino, Ankoną i Bolonią, wiedzieli już, że nadzieje te pozostaną niespełnione. To oni stali się namiastką wolnej Polski. Żołnierzom towarzyszyli cywile: dzieci, kobiety, starcy. Wszyscy oni próbowali normalnie żyć: działały szpitale, szkoły, sierocińce. Trudy ich marszu, codzienne rozterki, poświęcenie w boju, drobne radości i wielkie dramaty składają się tę na opowieść o jednym z najbardziej niezwykłych rozdziałów II wojny światowej.
W kolekcji „Szlak Andersa” pokazujemy ogromną różnorodność ludzi dowodzonych przez generała Andersa, cały wachlarz ich uczuć i przeżyć. W każdym z 40 tomów zamieszczono nieznane relacje świadków, niepublikowane dotąd materiały archiwalne oraz zdjęcia dokumentujące jeden z najbardziej niezwykłych rozdziałów II wojny światowej.
T. 12
Ewakuacja z nieludzkiej ziemi
Armia polska w Iranie i w Iraku

24 marca 1942 roku rozpoczął się pierwszy etap ewakuacji Armii Andersa z ZSRS. Opuszczali nieludzką ziemię nie sami, lecz
z kobietami i dziećmi. W ciągu 10 dni przez morze Kaspijskie
z Kresnowodzka dotarli do Pahlawi. Tułacza armia została przyjęta w Iranie niezwykle życzliwie i gościnnie. Łącznie w trakcie dwóch etapów ewakuacji wysłano do Iranu ok. 130 tysięcy osób w tym ok. 78 tysięcy wojskowych, 36 tysięcy cywilów i 17 tysięcy dzieci. Cztery i pół tysiąca tych dzieci nosiło już mundury i zostało nazwanych najmłodszymi żołnierzami świata. Tom zawiera poruszające świadectwa uczestników wielkiej ewakuacji, drogą morską z ZSRS do Iranu. Świadectwa w dalszym ciągu zbieramy poprzez platformę internetową ..