Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości Komentarz

Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowi element zbioru przepisów prawnych odnoszących się do prawa użytkowania wieczystego. W obowiązującym porządku prawnym instytucja użytkowania wieczystego ma charakter cywilno-prawny, jednak jej funkcjonowanie, wiąże się również z szeregiem regulacji o charakterze administracyjno-prawnym. Takie połączenie elementów ze sfery prawa cywilnego i administracyjnego jest źródłem wielu wątpliwości przy wykonywaniu tego prawa przez użytkowników wieczystych, jak i w sferze „obsługi” cywilno-administracyjnej prowadzonej przez organy właściwe do gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa, ze względu na jej szczególny przedmiot, jakim jest określenie zasad przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, nie jest tu wyjątkiem i jak pokazuje praktyka, jej stosowanie jest uwarunkowane od dotychczasowego doświadczenia danego organu w tym zakresie. Choć mogłoby się wydawać, że ustawa licząca dziesięć artykułów nie będzie rodziła praktycznych problemów, to jednak praktyka pokazuje, że jej stosowanie nie jest łatwe – co także potwierdza dość bogate orzecznictwo sądów administracyjnych.

Przygotowany komentarz został opracowany w oparciu o dotychczasowe doświadczenia autorów związane ze stosowaniem tej ustawy w praktyce i prezentuje spojrzenie na szereg wskazanych w nim problemów, zarówno z perspektywy organu, jak i przeciętnego użytkownika wieczystego. Autorzy wzbogacili tekst o odesłania do literatury,
a w dużej mierze do orzecznictwa, które choć samo w sobie nie ma mocy prawotwórczej, to jego lektura i analiza, w istotny sposób może przyczynić się do sprawniejszego radzenia sobie z tą trudną problematyką.

Niniejsze opracowanie zawiera także krótki rys historyczny prawa użytkowania wieczystego, który pokazuje, że tzw. „czasowe prawa własności” nie jest wyłącznie znane prawu polskiemu.

W opracowaniu omówiono zwięźle także poprzednie ustawy traktujące
o przekształcaniu (nabywaniu) prawa użytkowania wieczystego przez użytkowników wieczystych.

Komentarz omawia zagadnienia dotyczące:

żądania przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości;
łącznego wystąpienie wszystkich użytkowników z żądaniem przekształcenia;
decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości;
opłat za przekształcenie;
nieodpłatnego przekształcenia.

Autorzy omówili również związane z użytkowaniem wieczystym przepisy KC (art. 232–243).