Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 5.8.2015 r. Komentarz

Zmiany wchodzące w życie 17 kwietnia 2016 r.

Ustawa z 5.8.2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1634) wprowadza m.in. następujące zmiany:

administracyjnoprawne postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone,
nowe uprawnienia Prezesa UOKiK,
instytucję „tajemniczego klienta”,
zakaz missellingu.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz do zmian zawiera szczegółowo skomentowane przez Autorów zmiany dotyczące zakazu stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umów oraz postępowań w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Komentarz obejmuje też omówienie zmian dotyczących m.in. KPC, Kodeksu wykroczeń, Prawa bankowego, ustawy o funduszach inwestycyjnych i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Wchodzące w życie w kwietniu 2016 r. zmiany w ustawie wprowadzają nowe regulacje, w szczególności możliwość dokonywania przez Prezesa UOKiK, a nie jak dotychczas przez SOKiK, kontroli abstrakcyjnej postanowień wzorców umów.

Zmiana ma na celu usprawnienie systemu eliminowania z obrotu niedozwolonych postanowień wzorców umów zawieranych z konsumentami. Za stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Kara może zostać nałożona choćby za nieumyślne naruszenie zakazu stosowania klauzul abuzywnych.

Zmianie ulegają znacząco uprawnienia Prezesa UOKiK. Prezes UOKiK będzie oceniał, czy dane postanowienie wzorca umowy jest niedozwolone. Przewidziano także dla Prezesa UOKiK możliwość bezpośredniego ingerowania w zachowanie przedsiębiorców – będzie on mógł określić sposób usunięcia przez przedsiębiorców skutków zawierania we wzorcach umów niedozwolonych postanowień umownych.

Nowelizacja wprowadza uprawnienie do podjęcia przez Prezesa UOKiK „miękkich” działań wobec przedsiębiorców, dając przedsiębiorcom możliwość zaprzestania naruszeń ustawy bez konieczności wszczynania przez organ postępowania.

Wprowadzono także instytucję tzw. tajemniczego klienta, pozwalającą na sprawdzenie przez urzędników udających się do przedsiębiorcy, jakie informacje przekazywane są konsumentom przed zawarciem umowy.

Nowelizacja zakłada także zakaz tzw. missellingu, czyli sprzedaży produktów niedopasowanych do potrzeb konsumenta. Dotyczy on w największym stopniu niektórych produktów finansowych, których stopień skomplikowania wyklucza możliwość oceny ich odpowiedniości przez przeciętnego konsumenta.

Zmiana systemu orzekania w sprawach niedozwolonych klauzul umownych z sądowego na administracyjny z kontrolą sądową ma na celu zwiększenie jego skuteczności. Na skuteczność powinno też wpłynąć wydłużenie terminu przedawnienia wszczęcia postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów z roku do 3 lat.