Bariery autystyczne u pacjentów neurotycznych

„Bariery autystyczne u pacjentów neurotycznych” to pierwsze polskie tłumaczenie Frances Tustin. Ta brytyjska terapeutka psychoanalityczna całe swoje życie poświęciła zgłębianiu tajemnicy autyzmu psychogennego u dzieci oraz działaniu obron autystycznych u dorosłych pacjentów. Lata pracy z tymi dziećmi uwrażliwiły Tustin na ich szczególny sposób porozumiewania, pozwoliły na odkrycie i zrozumienie funkcji obiektów i kształtów autystycznych. Tustin, niczym Scherlock Holmes, na podstawie pozostawionych przez swoich małych pacjentów śladów próbuje rozwiązywać zagadkę przerwania ciągłości istnienia, tak by umożliwić im powrót do pełni życia.

Pierwsza część książki poświęcona jest dziecięcym pacjentom autystycznym: ich wyglądowi zewnętrznemu i sposobowi bycia dostępnemu obserwacji podczas terapii psychoanalitycznej oraz tajemniczemu i niedostępnemu wewnętrznemu światowi, który Tustin próbuje zrozumieć dzięki swojej niezwykłej przenikliwości i wrażliwości. Czytelnicy poznają pseudoochronną funkcję autystycznej skorupy, która uniemożliwia dziecku kontakt ze światem zewnętrznym, czyli przede wszystkim z jego rodzicami. Autorka uwrażliwia na doświadczenia pierwotnej rozpaczy, pustki i nicości, które autystyczne dziecko zapełnia obiektami autystycznymi. Obecność tych pierwotnych stanów niesie ze sobą konkretne implikacje kliniczne, które streścić można słowami Tustin: „bardziej skomplikowane rozumienie tych dzieci prowadzi do prostszego podejścia do nich”.

Opis wewnętrznego świata autystycznych pacjentów jest przygotowaniem do wejścia w drugą część książki czyli do rozpoznawania stanów autystycznych u pacjentów neurotycznych. Tustin wychodzi z założenia, że „wielu z nas nosi w sobie nieco psychogennego autyzmu, który chroni przed bólem i trudnościami w kontakcie z innymi”. Pacjenci neurotyczni w odróżnieniu od dzieci autystycznych, posiadają umiejętność tworzenia wyobrażeń i przekazywania ich za pomocą słów. Dzięki temu możliwe jest dotarcie do ukrytej kapsuły autystycznej i rozszerzenie perspektywy odbioru świata. W tej części Tustin pisze również o znaczeniu obrazu ciała w budowaniu poczucia self. Analizowanie pierwotnych stanów umysłu u pacjentów neurotycznych jest dla niej sposobem na uniknięcie pułapki intelektualizowania w pracy z nimi.


Książka Tustin to swoisty psychoterapeutyczny kryminał, w którym nierozwiązywalną zagadką jest działanie umysłu. W przedstawionych historiach klinicznych znajdziemy, używając słów jednej z pacjentek, „śledztwo myśli”. Tustin pisze z perspektywy tajemnicy, wychodząc z założenia, że „jedyną wiedzą pewną jest nasza niezdolność do poznania „ostatecznej rzeczywistości”. Każdy rozdział rozpoczyna poetyckim cytatem, który nadaje bieg narracji i pozwala czytelnikom wejść w stan szczególnej wrażliwości, przybliżając tym samym do świata autyzmu psychogennego.