Chrześcijanie w Cesarstwie Rzymskim Od prześladowań po nawrócenie I-IV wiek

Począwszy od prześladowań rozpoczętych przez Nerona, który szukał kozła ofiarnego w związku z pożarem Rzymu w lipcu 64 r., aż po próbę restauracji pogaństwa przez Juliana w latach 362-363, podejście władzy państwowej wobec chrześcijan w bolesny sposób uwydatniało problemy trapiące Cesarstwo Rzymskie. Raz ścigani, pozbawiani majątku, torturowani i unicestwiani, innym razem tolerowani – w zależności od zmiennych korzyści władzy wierni Chrystusa skupili na sobie ludowe obawy, ułudy i nienawiści, w świecie, który już samo ich istnienie traktował jako czynnik destabilizacji społeczeństwa. W pełnej i przystępnej syntezie Anne Bernet, specjalistka od Kościoła w starożytności, odtwarza starcie między Ewangelią a światem opartym w całości na sile: „Bez względu na to, czy wyznajemy wiarę, która była ich motorem działania, musimy przyznać, że ta garstka bezbronnych ludzi, często przerażonych, co się rozumie samo przez się, którzy mimo wszystko się nie ugięli, zaledwie w ciągu trzech stuleci odniosła zwycięstwo nie tyle nad Rzymem, co nad pewną koncepcją człowieka i świata, wyjątkowo okrutną i bezlitosną. Wszyscy jesteśmy ich dłużnikami. (…) Opór stawiany przez męczenników w końcu zmusił prześladowców do poddania się. Kaci szybciej zmęczyli się zabijaniem niż ich ofiary umieraniem. Po ludzku wydawało się to niepojęte, ale taka była prawda. Odziedziczona po przodkach siła i brutalność starej rzymskiej Wilczycy roztrzaskały się o coś, czego ona nigdy wcześniej nie spotkała i na co patrzyła ze zdumieniem. Baranek wychodził zwycięsko z tej konfrontacji”. (Fragment książki) Anne Bernet (ur. 1962), francuska biograf i publicystka, autorka kilkudziesięciu książek, z których Papież Grzegorz Wielki, Monika. Matka św. Augustyna oraz Święty Ambroży i jego czasy zostały już przetłumaczone na język polski.