Zdawać by się więc mogło, że polska literatura wyczerpała wszystkie zagadnienia dotyczące Józefa Czapskiego, a ostatnio wydana biografia pió­ra Erica Karpelesa i polska edycja nieco starszego opracowania Murielle Werner­-Gagnebin, a także połączony z konferencjami festiwal poświęcony Czapskiemu powinny być jedynie podsumowaniem wieloletniej dyskusji o wybitnym malarzu, wszechstronnym krytyku sztuki i świadku burzliwej historii polsko­-rosyjskiej. Nic bardziej mylnego! Nasza wiedza o twór­czości, życiu i działalności społeczno­politycznej autora Oka wciąż nie jest kompletna, także pomimo starań Elżbiety Skoczek, która (...) sięga w zakamarki tajemnic jego biografii.

Na książkę składają się szkice historyków, którym odkrywanie i rozpo­znawanie epizodów z życia malarza dało asumpt do napisania ciekawych apendyksów do biografii; literaturoznawców czytających teksty druko­wane i rękopisy dzienników, korespondencji i notatników zdeponowa­ne w archiwach Instytutu Literackiego w Paryżu, Muzeum Narodowego w Krakowie i innych miejscach; wreszcie malarzy patrzących na dzieła Czapskiego okiem i sercem.
ze wstępu dra hab. Mirosława A. Supruniuka