Czy jesteśmy mądrzejsi od szympansów?

Kto jest sprytniejszy – ty czy szympans? Czy kot jest mniej inteligentny od ciebie? Nietoperz mniej mądry? A gołąb mniej wnikliwy? Ta książka pozwoli ci to przetestować!

Moment, moment! Czy naprawdę jesteśmy aż tak różni? Wiele zwierząt, od szympansów po kury domowe, żyje w grupach z wyraźnie określonym „porządkiem dziobania”, a mrówki i pszczoły biorą nawet udział w głosowaniach. Szpaki „tworzą muzykę” w takim sensie, że ich pieśni powstają w tych samych skalach, co większość tradycyjnych zachodnich kompozycji. „Myślenie abstrakcyjne” wykazano u krukowatych, wiewiórek i żółwi błotnych z rodzaju terapene. Wiele zwierząt (zwłaszcza psy) może nauczyć się imponującego zestawu słów. Szympansy z całą pewnością posługują się narzędziami – chociażby wtedy, gdy zajmują się wyławianiem mrówek z wykorzystaniem gałązki jako łyżki albo polowaniem na termity, kiedy cienka gałązka służy im za wędkę.
Oczywiście nikt nie przeczy, że ludzie potrafią zrobić mnóstwo rzeczy, których inne zwierzęta nie umieją. Jednak – jak to ujął Karol Darwin – „jest to różnica ilościowa, a nie jakościowa”: te same zdolności, które pozwalają szpakom śpiewać, papugom liczyć i rybom odnajdywać drogę do domu, pozwalają ludziom pisać symfonie, zajmować się matematyką i opracowywać mapy Google. Nie robimy niczego innego niż pozostałe zwierzęta. Robimy te same rzeczy – tylko lepiej.

"Niemal każdy z siedemdziesięciu sześciu krótkich rozdziałów to wyzwanie do porównania naszych zdolności ze zdolnościami innych zwierząt, od pszczół i os, przez pająki, liczne ptaki i ssaki aż po tytułowego szympansa, który pojawia się dopiero pod koniec, po przygotowującym nas intelektualnym sparringu z orangutanem. Wiele z tych historii to właściwie test, w którym możemy konkurować z opisywanym zwierzęciem pod względem spostrzegawczości, zdolności do zapamiętywania, podejmowania decyzji ekonomicznych i wielu innych cech składających się na ogólną inteligencję czy wręcz mądrość. I wcale nie we wszystkich z tych testów wypadamy najlepiej! Na przykład już na samym początku okazuje się, że kapucynki podejmują dużo rozsądniejsze decyzje ekonomiczne niż większość z nas, a osy nie ustępują nam pod względem umiejętności rozpoznawania twarzy. Później zaś przekonamy się że w przypadku bardzo wielu z naszych ulubionych przymiotów ktoś na tej planecie jest od nas zwyczajnie lepszy."
Z recenzji dr. Mikołaja Golachowskiego