Etnologia i okolice Eseje antyperyferyjne

Przedmiotem rozmyślań autora są zagadnienia teoretyczne (zakresy przedmiotowe, paradygmaty, podstawowe pojęcia, misja) i metodologiczne (heurystyka, metody badawcze, rodzaje źródeł, relacje z innymi dyscyplinami wiedzy), z którymi boryka się współczesna etnologia, jak również niektóre tematy szczegółowe (m.in. kultura popularna, polityka, etykieta, konsumpcja, technika). Obie te perspektywy, ogólna i szczegółowa, służą potwierdzeniu głoszonej w pracy tezy, podważającej wyobrażenie o etnologii jako dyscyplinie i wiedzy cokolwiek peryferyjnej. Jest bowiem odwrotnie: za jej antyperyferyjnością przemawia nie tylko źródłowe skupienie na antropologicznie rozumianej kulturze, stanowiącej wszak sam rdzeń kondycji ludzkiej, oraz jakościowe metody jej badania, ukazujące istoty, a nie liczby, lecz także swoista epistemologiczna centralność refleksji wynikajaca z usytułowania etnologii pomiędzy różnymi dyskursami kulturowymi, co pozwala jej realizować misję tłumacza na osi partykularyzm–uniwersalizm kulturowy. Etnologia okazuje się całkiem centralna i konieczna jest jej obecność w debatach na takież centralne tematy, co robią wszak inne dyscypliny humanistyki i nauk społecznych, sięgając częstokroć po jej ustalenia i metody.

Janusz Barański – adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Autor prac z zakresu mitologii słowiańskiej, retoryki słowa publicznego, rytuału, kultury materialnej, kultury popularnej,muzealnictwa, teorii kultury, studiów kulturowych oraz metodologii nauki, m.in. książek: Socjotechnika, między magią a analogią. Szkice o masowej perswazji w PRL i III RP oraz Świat rzeczy. Zarys antropologiczny. Tłumacz prac z dziedziny etnologii, komunikacji społecznej, studiów kulturowych.