Świat łaciński i Królestwo Armenii cylicyjskiej w latach 1199-1375 Zarys problemu

Królestwo Armenii w Cylicji istniejące w latach 1199-1375, z dala od etnicznych ziem Ormian, było istotnym ogniwem uzupełniającym system państw krzyżowców na Bliskim Wschodzie. Wytworzyło ciekawą kulturę o charakterze synkretycznym, łączącą pierwiastki zachodnioeuropejskie z orientalnymi. Dynastie królewskie cylicyjskiej Armenii posiadały rozliczne więzy pokrewieństwa z innymi rodami panującymi na Bliskim Wschodzie i w Europie. W historii narodów bliskowschodnich nigdy nie doszło do tak zgodnej i wielopłaszczyznowej współpracy, jak między Ormianami z Cylicji a łacinnikami z sąsiednich państewek. Autor stwierdza z przekonaniem, że w tym wypadku zostało w pełni zrealizowane główne hasło wypraw krzyżowych: „przynieść wolność uciskanym przez Saracenów chrześcijanom z Outremer”. Krzyżowcy nie tylko pozwolili Ormianom wyznawać swoją religię, lecz także przyczynili się do odbudowy ich niepodległego państwa, a w późniejszym czasie pomagali je bronić. W bogatej literaturze dotyczącej wypraw krzyżowych dzieje Królestwa Armenii w Cylicji są zazwyczaj pomijane lub zaledwie wzmiankowane, dlatego nawet zarys problemu wpływów łacińskich w państwie Ormian przedstawiony w niniejszej książce jest potrzebnym uzupełnieniem badań nad średniowieczną historią Bliskiego Wschodu.