Wielka opowieść, którą stworzyło Oświecenie, przedstawiając w najrozmaitszych wariantach ideę wolności i rządów ludu, stała się w końcu komunikatem, który zatriumfował w przestrzeni politycznego dyskursu. Na każdym kroku słyszymy „mowę" mitu. Wolność, uczestnictwo, partycypacja, suwerenność, reprezentacja, emancypacja, prawa człowieka, sprawiedliwość, rządy ludu... Słowa te mogą oczywiście pojawiać się w najrozmaitszych konfiguracjach, na najrozmaitszych koturnach. [...] Ale co tak naprawdę znaczą? Otóż właśnie. Mit - pamiętajmy - nie jest niewinny. [...] „mit zniekształca; mit nie jest ani kłamstwem, ani wyznaniem: jest naginaniem". Nie wszyscy jednak patrzyli (i patrzą) przez zaczarowane szkiełko. W „królestwie rozumu" byli też schizmatycy, którzy nigdy nie zamierzali składać hołdów. To właśnie im oddamy głos. [...] Spróbujemy opuścić przestrzeń mitu, oddając głos tym, którzy nie ukrywali wątpliwości. Schizmatykom, sceptykom, obrazoburcom. Autorom, którzy zastanawiając się nad konsekwencjami,, odczarowania", nie ukrywali wahań, a doświadczenia związane z„rządam rozumu"'i emancypacją interpretowali na przekór panegirykom...
ze Wstępu