Długi romans z muzą Klio

Ten zbiór esejów został poświęcony blaskom i cieniom zawodu historyka, który profesor Janusz Tazbir uprawia od przeszło pół wieku.

Autor zaczyna je akcentem bardzo osobistym - wspomnieniami z dzieciństwa i wczesnej młodości, kiedy to między innymi pod wpływem powieści historycznych rodziły się w nim pierwsze zainteresowania przeszłością. Ta z biegiem czasu stała się jego pasją - obiektem studiów i zadumy. Dlatego w swych rozważaniach nad dawnymi wiekami i rolą historyka dotyka tematów trudnych, niezwykle go nurtujących i bliskich mu przez wzgląd na własne doświadczenia. Sporo uwagi poświęca z tego powodu choćby warunkom rozwoju współczesnego dziejopisarstwa oraz przeszkodom, jakie ono napotyka, wierności źródłom i staranności w pisaniu czy edycji książek historycznych oraz przemianom polskiego patriotyzmu.