Charles de Tocqueville powiedział: „kiedy przeszłość nie oświetla przyszłości, rozum porusza się w ciemności", a nasza wielka kolekcjonerka ks. Izabela z Flemmingów Czartoryska kazała umieścić na frontonie pierwszego polskiego muzeum w Puławach napis PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI. Taka też do dzisiaj pozostaje podstawowa misja naszych instytucji ochrony dziedzictwa. Dlatego na co dzień z jednej strony chronimy to wszystko, co składa się na obraz naszej tożsamości i stanowi często o sensie naszego życia, a z drugiej staramy się przygotować najmłodsze pokolenia obywateli do wyzwań stawianych przez wymogi współczesności. (z Przedmowy prof. Andrzeja Rottermunda)