Dziennikarstwo śledcze Istota, funkcjonowanie, perspektywy

Publikacja stanowi próbę kompleksowego ujęcia dziennikarstwa śledczego jako jednego z niezbędnych elementów systemu demokratycznego. Ponadto proponuje ona refleksję nad kształtującymi się trendami i praktykami w tym zakresie, co zostało nazwane „międzynarodowym dziennikarstwem śledczym”. Prowadzone przeze mnie badania nad dziennikarstwem śledczym w wymiarze międzynarodowym nawiązują do realizowanych badań nad mediami i komunikowaniem globalnym w Katedrze Dziennikarstwa, Nowych Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Należy podkreślić, że obszar badawczy związany z szeroko pojętym dziennikarstwem śledczym był przedmiotem analiz środowiska akademickiego, w głównej mierze amerykańskiego i brytyjskiego. Na szczególną uwagę zasługują prace następujących badaczy: James L. Aucoin, Hugo de Burgh, David L. Protess, Fay Lomax Cook, Jack C. Doppelt, James S. Ettema, Curtis D. MacDougall, Margaret T. Gordon, Marilyn Greenwald, Joseph Bernt, Andrew D. Kaplan, David Spark, Tony Harcup, Bill Kovach, Tom Rosentiel, Anya Schriffin, Arthur i Lila Weinberg. Ze względu na specyfikę tego typu dziennikarstwa, co wynika bezpośrednio ze sprawowanej funkcji kontrolnej, wykorzystano literaturę dotyczącą etyki mediów i zawodu dziennikarza śledczego, a także uwarunkowań prawnych i politycznych. Zjawisko dziennikarstwa śledczego było również przedmiotem analiz w Polsce, które stanowią przyczynek do naukowej debaty na temat jego kondycji i perspektyw rozwoju. Z tego względu na uwagę zasługują opracowania naukowe polskich uczonych: Wojciecha Adamczyka, Marka Palczewskiego, Moniki Worsowicz. Ponadto artykuły naukowe skupiające się na tej materii pojawiały się w opracowaniach szerzej traktujących dziennikarstwo, by wymienić prace Jacka Sobczaka czy Iwony Hofman. Istotne było również odwołanie się do publikacji i spostrzeżeń autorstwa dziennikarzy śledczych, zarówno zagranicznych, jak i polskich np. Carla Bernsteina i Boba Woodwarda, Bertolda Kittela czy Sylwestra Latkowskiego. Oprócz literatury przedmiotu, niezbędnej do monograficznego ujęcia problematyki, analizie poddano zebrany też materiał empiryczny, na który składają się: artykuły, raporty ze śledztw w formie książek, materiały audiowizualne, filmy dokumentalne, zdjęcia, udostępniane bazy danych, zawartość mediów społecznościowych.