Książka poświęcona jest w głównej mierze europejskim programom współpracy transgranicznej (EPWT) realizowanym od 2004 r. w regionach przygranicznych Polski i jej sąsiadów z Unii Europejskiej: Niemiec, Czech, Słowacji i Litwy. Skoncentrowano się na roli tych programów dla rozwoju społeczno-gospodarczego pograniczy nimi objętych, analizując:
• koncepcje poszczególnych EPWT zawarte w ich dokumentach programowych,
• modele EPWT na podstawie unormowań prawnych na poziomie Unii Europejskiej,
• pozytywne efekty, słabości i możliwe kierunki zmian programów,
• strategie rozwoju dotyczące badanych pograniczy pod kątem roli przypisywanej w nich EPWT.

Powyższe badania odniesiono do zaproponowanej w pracy koncepcji regionu transgranicznego (RT), na którą składają się definicja RT oraz trzy jego wymiary: instytucjonalny, relacyjny i ekonomiczny. Zaznaczono rolę RT i integracji transgranicznej dla rozwoju w regionach przygranicznych w kontekście procesów integracji państw Unii Europejskiej.

Poruszana w publikacji problematyka granic państwowych, regionów przygranicznych i współpracy transgranicznej (WT) wymagała interdyscyplinarnego podejścia, co wpłynęło na wybór konwencji pracy w duchu ekonomii instytucjonalnej oraz podejścia historycznego. Z tego powodu rozważania na temat EPWT wzbogacono o różnorodne uwarunkowania WT na badanych granicach oraz o kontekst historyczny, zarysowując ewolucję badań i rozumienia znaczenia granic państwowych, a także etapy rozwoju współpracy przygranicznej oraz transgranicznej w Polsce i w Europie.