Instytut Regulacji Zegarów

Instytut regulacji zegarów to jedna z najważniejszych tureckich powieści XX wieku, a przy tym również jedna z najzabawniejszych. Hayri to antybohater posiadający niewątpliwe pewne cechy samego autora, który już, jako dziecko fascynował się zegarami i który większość czasu spędzał w kawiarniach w towarzystwie swoich dziwacznych przyjaciół, robiąc wszystko, by nic nie robić.

„To najwybitniejszy przedstawiciel współczesnej tureckiej literatury. Jego Instytut regulacji zegarów to prawdziwe arcydzieło.”
Orhan Pamuk

W życiu Hayriego zegary obecne były od zawsze: w młodości pracował u zegarmistrza, po ciotce odziedziczył tylko stary zegar, w szpitalu psychiatrycznym, do którego na krótko trafił, naprawiał zegarki personelowi i sąsiadom.
Będąc w sile wieku, Hayri staje się współtwórcą Instytutu Regulacji Zegarów, który ma narzucić nowy styl działania społeczeństwu tureckiemu, uregulować i unowocześnić pojęcie czasu pracy i wprowadzić nową jakość w stosunkach wewnątrzspołecznych.
Przypadek sprawia jednak, że ktoś zauważa, że instytut ten jest całkowicie zbędny i zapada decyzja o jego rozwiązaniu. W tym celu powołuje się komisję likwidacyjną, złożoną z najważniejszych pracowników instytutu, która ma za zadanie po wieki wieków likwidować nonsensowną instytucję.

Ahmet Hamdi Tanpinar, posługując się symbolizmem, opisuje społeczeństwo tureckie, które przechodzi okres transformacji ze stadium tradycyjnego na wzór wschodni do nowoczesnego, zmierzającego w stronę zachodniego stylu życia i myślenia. Symbolicznie przedstawia losy ludzi i przemiany społeczne w młodej tureckiej republice.
Instytut regulacji zegarów to przykład współczesnej literatury na światowym poziomie.