Kraszewski na początku swojej drogi pisarskiej pojawił się w roli interpretatora dziejów Litwy. Swoimi dwoma naukowymi pracami o tematyce litewskiej ("Wilno" oraz "Litwa: starożytne dzieje...") zabrał głos w ówczesnej kwestii postrzegania historii tego państwa, a badanie przeszłości umożliwiało mu intepretowanie rzeczywistości w której żył, stąd też przywoływanie wielkości Wilna wiązało się z tym, że głęboko odczuwał potrzebę gloryfikowania dziejów miasta.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk.