Kluczowe mierniki dokonań (KPI) w zarządzaniu organizacją na gruncie teorii równowagi funkcjonalnej

Kluczowe mierniki dokonań (Key Performance Indicators, KPI) odgrywają wiodącą rolę w zarządzaniu różnorodnymi organizacjami. Badania pokazują, że ich potencjał - mimo ogromnej popularności oraz wprowadzenia obowiązku raportowania przez określone podmioty - nie jest jednak w pełni wykorzystywany; problematyczny pozostaje sam dobór KPI na potrzeby zarządzania. Źródeł tego stanu rzeczy należy upatrywać w niejednoznaczności podstaw teoretycznych zarządzania dokonaniami (luka teoretyczna), w braku szczegółowych procedur tworzenia systemu KPI (luka metodyczna) oraz w braku metod obiektywnego ich doboru i selekcji (luka empiryczna).

W literaturze przedmiotu można wprawdzie znaleźć kompleksowe rozwiązania, jak na przykład znaną od lat strategiczną kartę wyników R. Kaplana i D. Nortona, ale obecnie są one uznawane za zbyt ogólne i nieefektywne, gdyż zaniedbują jasne przełożenie strategii na działania poszczególnych pracowników, na co wskazywał m.in. M.G. Brown.

Celem monografii było wypracowanie nowoczesnej koncepcji zarządzania dokonaniami w organizacji wykorzystującej system kluczowych mierników dokonań i uwzględniającej potrzeby decydentów oraz oczekiwania interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych. Opracowana koncepcja zakłada budowanie relacji pomiędzy decydentami a innymi interesariuszami (w tym klientami i pracownikami) zgodnie z założeniami teorii równowagi funkcjonalnej A.K. Koźmińskiego i K. Obłoja.

Opracowana koncepcja „zamyka" wszystkie trzy wskazane wyżej luki badawcze, ponieważ:
• definiuje kluczowe mierniki dokonań oraz szczegółowo opisuje ich istotę i cykl życia,
• prezentuje procedurę konstrukcji systemu kluczowych mierników dokonań,
• zawiera opis metod stosowanych do tej pory, jak również autorskich rozwiązań wykorzystywanych w szczególności do identyfikacji i selekcji KPI,
• prezentuje zasady komunikacji z zastosowaniem KPI wspierających budowanie relacji pomiędzy decydentami a interesariuszami.

Jak wykazały badania autora, istnieje grupa podmiotów, w których konsensus (równowaga) pomiędzy decydentami a interesariuszami umożliwia realizację strategii. Można więc oczekiwać, że zaproponowana koncepcja sprawdzi się w praktyce gospodarczej - i to zarówno przy rozwiązywaniu partykularnych problemów, jak i przy budowie całościowego systemu.