Oddajemy do rąk Czytelników pracę zatytułowaną: Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej. Stanowi ona pierwszą część szkiców, studiów i materiałów powstałych na kanwie refleksji teoretycznej oraz dociekań przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych, którzy wzięli udział w XII Ogólnopolskim Forum Historyków Wojskowych. W tej części opracowania swoje ustalenia badawcze zaprezentowało 50 autorów reprezentujących środowiska naukowe (uniwersyteckie i akademickie): Poznania, Lublina, Łodzi, Piotrkowa Trybunalskiego, Częstochowy, Gdańska, Gdyni, Krakowa, Torunia, Opola, Olsztyna, Warszawy, Białej Podlaskiej, Siedlec, Wrocławia, Szczecina, Słupska, Kielc i Rzeszowa. Zawarta w artykułach, szkicach i materiałach źródłowych tematyka obejmuje szerokie spectrum poglądów na dzieje wojskowe i społeczne obszarów kresowych oraz pogranicznych, których rozpiętość czasowa datuje się od średniowiecza (X wiek) do lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia.
Zaprezentowane w pracy wywody mają charakter wielowątkowy, co warunkuje jej podział tematyczny pod kątem problemowym. Wychodząc z tego założenia i opierając się na analizie treściowej prac poszczególnych autorów, redaktorzy naukowi opracowania zdecydowali się podzielić jego treść na pięć działów (rozdziałów) tematycznych (problemowych).