Założenie, rola i upadek głośnej twierdzy kudackiej dotąd nie są rozjaśnione tak, jak na to zasługują. Mamy wprawdzie osobną monografię pióra Mariana Dubieckiego, napisaną barwnie i zawierającą wiele cennych szczegółów, ale daleką jeszcze od pełnego, krytycznego obrazu. Czcigodny autor zbyt małym rozporządzał zasobem źródeł, aby na ich podstawie mógł uniknąć poważnych luk i zasadniczych pomyłek. Praca jego wymaga rewizji i uzupełnień.
Na podstawie szeregu nieznanych materiałów, jakie mimochodem przy innych badaniach wpadły mi w ręce, pragnę uczynić to co do niektórych kwestii.
Reedycja prac z 1900 i z 1926 roku.