Prezentowany tom jest dedykowany osobie Mieczysława F. Rakowskiego i przedstawia ewolucję jego poglądów na ówczesną sytuację społeczno-polityczną i gospodarczą Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej od roku 1985.
Prezentujemy obecnie 70 dokumentów z najnowszych dziejów Polski, odnoszących się do okresu 1985–1990. Pierwszy dokument to wprowadzenie do dyskusji na wyjazdowym posiedzeniu Prezydium Rządu w Pałacu Natolińskim w marcu 1985 roku, zamieszczony w jednym z ostatnich numerów miesięcznika „Dziś” w 2008 roku, ostatni – wystąpienie na zakończenie działalności PZPR i wyprowadzenie sztandaru partii podczas ostatniego XI Zjazdu w styczniu 1990 roku. Praca stanowi rezultat wspólnego projektu badawczego naukowców z dwóch ośrodków akademickich – Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych) oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (Instytut Nauk Socjologicznych i Pedagogiki). Niniejszy tom prezentuje proces kształtowania się koncepcji głębokich przeobrażeń schyłkowego PRL (okres 1988/1989) w kilku wymiarach: politycznym, ustrojowym i społeczno-gospodarczym. Cezury czasowe wyznacza z jednej strony rok 1985 – schyłkowy okres pełnienia urzędu wicepremiera w rządzie generała Wojciecha Jaruzelskiego, a z drugiej – 1990 rok – zakończenie działalności Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i powołanie Socjaldemokracji RP (po decyzji o niekandydowaniu na lidera nowego ugrupowania socjaldemokratycznego). Ukazuje zmiany na polskiej scenie politycznej, przekształcenia dotychczasowych ugrupowań rządzących (PZPR, ZSL) oraz powstawanie nowych stronnictw partyjnych, często na bazie szerokiego ruchu solidarnościowego – casus nowych partii politycznych jesienią 1989 roku.