Monografia poświęcona angielskiemu uczonemu Arnoldowi Josephowi Toynbee’emu (1889-1975), jednemu z najciekawszych i najważniejszych myślicieli XX wieku. Światową sławę i uznanie przyniosło mu dwunastotomowe Studium historii, w którym podjął próbę stworzenia typologii cywilizacji oraz wskazania mechanizmów ich ewolucji (wzrostu i upadku). Dzieło to stanowi istotny punkt odniesienia w dyskusjach o historii i kulturze, inspirując i prowokując intelektualnie kolejne pokolenia ich uczestników.

„Myśl Toynbee’ego może być szczególnie inspirująca dla polskiego czytelnika. Toynbee traktował kultury nadwiślańskie jako współczesne tereny graniczne Zachodu, określając je jako „marchie”, czyli – dosłownie rzecz ujmując –awangardę, przednią straż Zachodu przed naporami zewnętrznymi, nie tylko stricte militarnymi, ale również rozumianymi w szerszym ujęciu duchowym. Twierdził wręcz, że żywotność całych cywilizacji „zwykła koncentrować się w kolejnych marchiach, w miarę jak zmieniała się intensywność relatywnych natężeń rożnych parć zewnętrznych na poszczególne marchie”, zaś bezpośrednio o Polsce pisał, że „ma swoje słowo do powiedzenia współczesnemu Zachodowi” jako podmiot posiadający rozeznanie w tym, czym w istocie jest cywilizacja zachodnia”. (fragment książki)