Przedmiotem analizy monografii są szczegółowe rozwiązania prawne zawarte w ustawach ustrojowych regulujących problematykę samorządu terytorialnego w świetle postanowień Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego (EKSL) oraz Konstytucji RP. Obszerne egzegezy tekstów prawnych prowadzą do wniosku, że chociaż same postanowienia Konstytucji RP są w zasadzie zgodne z postanowieniami EKSL – z wyjątkiem realizacji zasady proporcjonalności, która w dużej liczbie ustaw ustrojowych jest traktowana po macoszemu, a jej stosowanie bywa iluzoryczne zwłaszcza w kontekście instrumentów nadzorczych – to rozwiązania przyjęte w ustawach ustrojowych w wielu wypadkach nie spełniają kryteriów wskazanych w EKSL. Przyjmowane w pośpiechu i, zdaje się, bez głębszej refleksji kolejne zmiany ustawodawcze wskazują, że polski system nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego jest daleki od doskonałości